Leer argumenteren als een pro!

We kennen allemaal dat moment dat je in een vergadering zat en dat je iemand wilde overhalen met jouw standpunten. Je haalde letterlijk alles uit de kast om de ander maar te overtuigen. De spreadsheets met grafieken (uiteraard in kleur) kwamen uit je tas, een powerpoint presentatie op de beamer en met een duidelijk doel presenteerde jij jouw punten. Wie kon er nu nog tegen zijn? Helaas... 

"Ik ben beter geworden in het onderbouwen van mijn keuzes en in het aandragen van argumenten. Wat ik mijzelf nu soms hoor zeggen, had ik een jaar geleden zeker niet gekund." Dit waren de letterlijke woorden van een klant en dit kunnen ook jouw woorden worden!

Ik nam afscheid van mijn allereerste coachee. Ze begon gratis bij mij. Zij wilde groeien en ik wilde een vrouw waar ik mocht kijken of mijn manier van coachen zou werken.Na het gratis traject, kwam ze bij mij terug. Dit keer betaald, door de werkgever. Na dat traject kwam ze weer. Dit keer betaald, maar door haar zelf. Een groter compliment kun je mij niet geven. En nu is het klaar. Heeft ze haar unieke rugzak gevuld met tools die bij haar passen, zodat ze zelf verder de stappen kan zetten waar ze zo naar verlangt. Ik vroeg haar wat haar was opgevallen in het afgelopen jaar. Haar antwoord was prachtig: "Ik ben beter geworden in het onderbouwen van mijn keuzes en in het aandragen van argumenten. Wat ik mijzelf nu soms hoor zeggen, had ik een jaar geleden zeker niet gekund." Ze vroeg zich af wat nu echt het verschil maakte. Ik wist wel wat het verschil had gemaakt...maar voordat ik je dat kan vertellen, eerst wat kennis die je nodig hebt om het verschil te zien. 

Wat zijn egotoestanden?

Je kunt als mens op verschillende manieren denken, voelen, handelen en dus ook reageren. Soms reageer je heel enthousiast en op andere momenten kijk je de kat uit de boom. Er zijn momenten dat je heel bewust kiest voor een bepaalde manier van reageren, maar vaak gaat dit onbewust, terwijl je in het moment zit. Je kunt dus op verschillende manieren reageren en vanuit de Transactionele Analyse (afgekort TA) noemen we dat 'reageren vanuit de egotoestanden'. Eric Berne, de grondlegger van de TA, onderscheidde drie soorten egotoestanden, namelijk de Ouder, de Volwassene en het Kind. Hij ging nog een laag dieper met de egotoestanden in relatie met anderen. Wat je laat zien en hoe je je gedraagt in contact met anderen kan onderverdeeld worden in 5 egotoestanden: Structurerende ouder, Voedende ouder, Volwassenene, Vrije kind en Aangepaste kind. 

Reageren vanuit de 5 egotoestanden.

Je hebt alle 5 de egotoestanden en je kunt ook van egotoestand wisselen. Soms ook in een split second. Denk maar aan een gesprek dat heel leuk verliep, totdat de ander een opmerking maakte die totaal, maar dan ook echt totaal verkeerd bij je viel. Weg leuk gesprek. 

Als je kijkt naar het plaatje hieronder dan zie je de vijf egotoestanden met wat hen zo kenmerkt. Besef dat deze lijst nog veel langer is. De oplettende lezer ziet ook dat er zowel positieve als negatieve kenmerken staan en dat klopt! Voor de structurerende ouder, voedende ouder, aangepaste kind en vrije kind geldt dat zij zowel positieve kanten als negatieve kanten hebben. In mijn coaching heb ik het altijd over een thermometer. In het begin zit je met bepaald gedrag nog keurig in het groen en dan op een moment ga je de grens over en kom je in het rood en dat is dan het negatieve gedeelte van de egotoestand. 

Je kunt je voorstellen dat als je onbewust argumenteert vanuit de negatief structurerende ouder je vooral autoritair, oordelend en zelfs kleinerend overkan komen. 

Om de egotoestanden in reacties te versimpelen, kom je terug op deze drie punten: 

• Ouder: normatief
• Volwassen: rationeel denkend
• Kind: emotioneel

Ik hoor wel eens klanten zeggen dat ze altijd vanuit de Volwassene-egotoestand willen reageren, omdat ze denken dat dat het beste is, maar dat is zeker niet zo. Je hebt momenten dat het goed is om de structurerende ouder te zijn of de voedende ouder. Waar het om gaat is dat je bewust bent van de egotoestand waaruit je reageert en eventueel kan kiezen voor een andere egotoestand. 

Vanuit welke egotoestand reageer jij?

Tijd om eerlijk naar jezelf te kijken. Zeker als je vaak merkt dat mensen je, in jouw ogen, niet serieus nemen als je met je argumenten komt. Vanuit welke van de vijf egotoestanden reageer jij het vaakst? En past die manier van reageren bij wat je wil bereiken? Zo had ik een klant die, na diverse gesprekken, tot de conclusie kwam dat ze veel vanuit het aangepaste kind reageerde tijdens gesprekken en dat het er nogal emotioneel en heftig aan toe ging. Na veel oefenen lukt het haar nu om bewust vanuit de volwassene te reageren wanneer dat effectiever is. En dat betekent dikke winst voor haar en haar team! Besef ook hier dat er geen ideaal is. Bij een bepaalde functie of rol kan een bepaalde verdeling gunstiger zijn. Zit je in de rol van ouder, dan zul je vanuit andere egotoestanden reageren dan als je in de rol van leidinggevende zit. 

En bij mijn klant die afscheid nam? Ik liet haar zien dat ze alle vijf de egotoestanden nu op het juiste moment inzette en aan het woord liet. En dat ze vaker bewust in de volwassenrol ging zitten en niet vanuit het aangepaste kind reageert. Dat is dé reden dat ze nu kan argumenteren als een pro volwassene!